Ερωτηματολόγιο ετοιμότητας και κινήτρων για διακοπή του καπνίσματος (RMQ)

 

 

Περιγραφή

 

Το Ερωτηματολόγιο Ετοιμότητας και Κινήτρων για Διακοπή του Καπνίσματος (Readiness and Motivation Questionnaire – RMQ) είναι ένα ψυχομετρικό εργαλείο που αναπτύχθηκε για την αξιολόγηση της ετοιμότητας και των κινήτρων των ατόμων να διακόψουν το κάπνισμα. Το RMQ βασίζεται στο Μοντέλο των Σταδίων της Αλλαγής (Transtheoretical Model) και εξετάζει τις διαφορετικές φάσεις και διεργασίες που περνούν τα άτομα κατά τη διαδικασία της διακοπής του καπνίσματος.

 

Ανάλυση

 

Το RMQ περιλαμβάνει ερωτήσεις που καλύπτουν τις ακόλουθες διαστάσεις:
Προστοχαστικό Στάδιο (Precontemplation Stage): Ερωτήσεις που εξετάζουν αν το άτομο δεν έχει σκεφτεί σοβαρά τη διακοπή του καπνίσματος και δεν έχει καμία πρόθεση να το κάνει στο άμεσο μέλλον.
Στοχαστικό Στάδιο (Contemplation Stage): Ερωτήσεις που αξιολογούν αν το άτομο σκέφτεται να διακόψει το κάπνισμα και έχει την πρόθεση να το κάνει μέσα στους επόμενους έξι μήνες.
Στάδιο Προετοιμασίας (Preparation Stage): Ερωτήσεις που εξετάζουν αν το άτομο είναι έτοιμο να διακόψει το κάπνισμα και προετοιμάζεται να το κάνει μέσα στον επόμενο μήνα.
Στάδιο Δράσης (Action Stage): Ερωτήσεις που αξιολογούν αν το άτομο έχει πρόσφατα διακόψει το κάπνισμα (εντός των τελευταίων έξι μηνών) και εφαρμόζει στρατηγικές για να διατηρήσει τη διακοπή.
Στάδιο Συντήρησης (Maintenance Stage): Ερωτήσεις που εξετάζουν αν το άτομο έχει διακόψει το κάπνισμα για περισσότερο από έξι μήνες και προσπαθεί να διατηρήσει την αλλαγή συμπεριφοράς.

 

Στόχος

 

Οι κύριοι στόχοι του RMQ είναι:
Αξιολόγηση της Ετοιμότητας: Να μετρήσει το επίπεδο ετοιμότητας του ατόμου να διακόψει το κάπνισμα.
Κατανόηση των Κινήτρων: Να εντοπίσει τα κίνητρα και τις προθέσεις του ατόμου σχετικά με τη διακοπή του καπνίσματος.
Παρακολούθηση Προόδου: Να παρακολουθεί την πρόοδο του ατόμου κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διακοπής του καπνίσματος.
Καθοδήγηση Θεραπευτικών Παρεμβάσεων: Να παρέχει δεδομένα για τον σχεδιασμό και την προσαρμογή των θεραπευτικών παρεμβάσεων με βάση την ετοιμότητα και τα κίνητρα του ατόμου.

 

Βαθμονόμηση

 

Η βαθμονόμηση του RMQ γίνεται με βάση τις απαντήσεις του ατόμου σε κάθε ερώτηση. Οι απαντήσεις συνήθως δίνονται σε μια κλίμακα Likert, που κυμαίνεται από “Διαφωνώ πλήρως” έως “Συμφωνώ πλήρως”. Η συνολική βαθμολογία προκύπτει από το άθροισμα των απαντήσεων σε κάθε στάδιο και κατηγορία διεργασιών αλλαγής. Οι βαθμολογίες χρησιμοποιούνται για να καθοριστεί το στάδιο στο οποίο βρίσκεται το άτομο και να αναγνωριστούν οι πιο ενεργές ή οι πιο αναγκαίες διεργασίες.

 

Βιβλιογραφία

 

Prochaska, J.O., & DiClemente, C.C. Stages and processes of self-change of smoking: Toward an integrative model of change. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1983;51(3):390-395.
DiClemente, C.C., Prochaska, J.O., Fairhurst, S.K., Velicer, W.F., Velasquez, M.M., & Rossi, J.S. The process of smoking cessation: An analysis of precontemplation, contemplation, and preparation stages of change. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1991;59(2):295-304.
Velicer, W.F., Prochaska, J.O., Fava, J.L., Norman, G.J., & Redding, C.A. Smoking cessation and stress management: Applications of the Transtheoretical Model of behavior change. Homeostasis in Health and Disease. 1998;38(5-6):216-233.
Zimmerman, G.L., Olsen, C.G., & Bosworth, M.F. A ‘stages of change’ approach to helping patients change behavior. American Family Physician. 2000;61(5):1409-1416.