Καταστασιακός/Αλληλεπιδραστικός/Διαθεσισμός/ Κλίμακα (SID)
Ανάλυση
Καταστασιακός: Η ανάλυση του σιτουασιονισμού εξετάζει πώς συγκεκριμένες καταστάσεις και κοινωνικά πλαίσια επηρεάζουν τη συμπεριφορά. Χρησιμοποιεί πειραματικές μεθόδους για να αποδείξει πως διαφορετικές καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν διαφορετικές συμπεριφορές στους ίδιους ανθρώπους. Η ανάλυση περιλαμβάνει μελέτες περιπτώσεων και πειράματα που δείχνουν την επιρροή των εξωτερικών παραγόντων στη συμπεριφορά.Αλληλεπιδραστικός: Η ανάλυση του αλληλεπιδρασισμού περιλαμβάνει την εξέταση τόσο των ατομικών χαρακτηριστικών όσο και των περιβαλλοντικών συνθηκών. Χρησιμοποιεί πολυμεταβλητές αναλύσεις και πειραματικά σχέδια για να διαπιστώσει πώς οι δύο αυτοί παράγοντες συνεργάζονται για να διαμορφώσουν τη συμπεριφορά. Η ανάλυση μπορεί να περιλαμβάνει μελέτες που εξετάζουν πώς οι προσωπικότητες των ατόμων αλληλεπιδρούν με συγκεκριμένες καταστάσεις για να παράγουν συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Διαθεσισμός: Η ανάλυση του διαθεσιονισμού εστιάζει στις ατομικές διαφορές και χρησιμοποιεί ψυχομετρικές μεθόδους για την αξιολόγηση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας. Περιλαμβάνει μελέτες που εξετάζουν τη σταθερότητα των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας και πώς αυτά επηρεάζουν τη συμπεριφορά σε διάφορες καταστάσεις. Η ανάλυση περιλαμβάνει τη χρήση ερωτηματολογίων και ψυχολογικών τεστ για την εκτίμηση των εσωτερικών τάσεων των ατόμων.
Στόχος
Καταστασιακός: Ο στόχος του σιτουασιονισμού είναι να κατανοήσει και να εξηγήσει πώς οι εξωτερικές συνθήκες και οι κοινωνικές πιέσεις επηρεάζουν τη συμπεριφορά. Επιδιώκει να αναπτύξει παρεμβάσεις που μπορούν να αλλάξουν τις καταστάσεις για να επηρεάσουν θετικά τη συμπεριφορά των ατόμων.
Αλληλεπιδραστικός: Ο στόχος του αλληλεπιδρασισμού είναι να εντοπίσει και να εξηγήσει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ατομικών χαρακτηριστικών και του περιβάλλοντος. Αποσκοπεί στην ανάπτυξη μιας πιο ολοκληρωμένης κατανόησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τους εσωτερικούς όσο και τους εξωτερικούς παράγοντες.
Διαθεσισμός: Ο στόχος του διαθεσιονισμού είναι να κατανοήσει πώς οι εσωτερικές τάσεις και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας επηρεάζουν τη συμπεριφορά. Επιδιώκει να αναπτύξει μεθόδους για την πρόβλεψη της συμπεριφοράς με βάση τα σταθερά χαρακτηριστικά των ατόμων.
Βαθμονόμηση
Καταστασιακός: Η βαθμονόμηση στον σιτουασιονισμό μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση παρατηρήσεων και πειραμάτων για την εκτίμηση της επίδρασης διαφορετικών καταστάσεων στη συμπεριφορά. Χρησιμοποιεί μεταβλητές όπως η κοινωνική πίεση, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες και οι συγκεκριμένες συνθήκες για να μετρήσει τις αλλαγές στη συμπεριφορά.
Αλληλεπιδραστικός: Η βαθμονόμηση στον αλληλεπιδρασισμό περιλαμβάνει τη χρήση συνδυαστικών μεθόδων για την εκτίμηση της επίδρασης τόσο των ατομικών χαρακτηριστικών όσο και των περιβαλλοντικών συνθηκών. Χρησιμοποιεί πολυμεταβλητές αναλύσεις για να μετρήσει πώς οι διάφοροι παράγοντες αλληλεπιδρούν και επηρεάζουν τη συμπεριφορά.
Διαθεσισμός: Η βαθμονόμηση στον διαθεσιονισμό περιλαμβάνει τη χρήση ψυχομετρικών τεστ και ερωτηματολογίων για την αξιολόγηση των σταθερών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας. Χρησιμοποιεί μεθόδους όπως η αξιολόγηση μέσω των Big Five Personality Traits για να μετρήσει τις διαφορές στα ατομικά χαρακτηριστικά και να προβλέψει τη συμπεριφορά.
Βιβλιογραφία
Καταστασιακός:
• Ross, L., & Nisbett, R. E. (2011). The Person and the Situation: Perspectives of Social Psychology. Pinter & Martin.
• Zimbardo, P. G. (2007). The Lucifer Effect: Understanding How Good People Turn Evil. Random House.
Αλληλεπιδραστικός:
• Mischel, W., & Shoda, Y. (1995). A cognitive-affective system theory of personality: Reconceptualizing situations, dispositions, dynamics, and invariance in personality structure. Psychological Review, 102(2), 246-268.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Prentice-Hall.
Διαθεσισμός:
• Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1992). Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) professional manual. Psychological Assessment Resources.
• Allport, G. W. (1961). Pattern and Growth in Personality. Holt, Rinehart & Winston.