Διαδικασία Επίλυσης Κοινωνικών Προβλημάτων [Meps-10]

 

 

Συγγραφείς

J. J. Platt και G. Spivack (Προσαρμογή: Γ. Κλεφτάρας).

 

Σκοπός

Η Εκτιμητική Ικανότητα Επίλυσης Προβλημάτων (MEPS) έχει ως στόχο τη μέτρηση της κυριότερης γνωστικής ικανότητας, η οποία αφορά την αντιμετώπιση διαπροσωπικών ζητημάτων. Συγκεκριμένα, αυτή ορίζεται ως η ικανότητα να αντιληφθεί κανείς αποτελεσματικές εναλλακτικές λύσεις και να χρησιμοποιήσει κατάλληλες στρατηγικές για το στάδιο-προς-στάδιο δημιουργίας ενός σχεδίου δράσης. Αυτό το σχέδιο στοχεύει στη βαθμιαία και σταδιακή αντιμετώπιση μιας συγκεκριμένης διαπροσωπικής σύγκρουσης προς την επίτευξη του επιθυμητού στόχου.

 

Σύντομη περιγραφή

Η συλλογή ιστοριών “MEPS” περιλαμβάνει δέκα ανέξοδες φανταστικές αφηγήσεις, όπου κάθε μία περιγράφει ένα ενδεχόμενο σενάριο με ενδοπροσωπικό χαρακτήρα. Κάθε ιστορία ξεκινά με την παρουσίαση μιας ανάγκης εκ μέρους του πρωταγωνιστή και ολοκληρώνεται με την ικανοποίηση αυτής της ανάγκης.

Σε κάθε περίπτωση, τα ακριβή μέσα, τρόποι και στρατηγικές που χρησιμοποιεί ο πρωταγωνιστής για να ικανοποιήσει την ανάγκη του δεν διευκρινίζονται. Ο αναγνώστης πρέπει να συμπληρώσει τα κενά αναζητώντας τα κατάλληλα μέσα και γεγονότα που θα οδηγήσουν τον πρωταγωνιστή στην επίτευξη του στόχου του, δηλαδή την ικανοποίηση της ανάγκης του.

 

Δείγμα

Η προσαρμογή στα ελληνικά βασίστηκε σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε ένα δείγμα 150 φοιτητών από τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλίας, καθώς και από το ΤΕΙ Αθήνας, οι οποίοι ήταν ηλικίας από 18 έως 26 ετών. Αρχικά, οι ιστορίες της MEPS μεταφράστηκαν από τα αγγλικά στα ελληνικά και, στη συνέχεια, από τα ελληνικά στα αγγλικά. Έπειτα, προσαρμόστηκαν επαρκώς στην ελληνική γλώσσα από μια ομάδα τριών δίγλωσσων ψυχολόγων. Η παραγοντική δομή της ελληνικής έκδοσης της MEPS, όπως εξετάστηκε στον φοιτητικό πληθυσμό του δείγματος, αποδείχθηκε ικανοποιητική, περιλαμβάνοντας έναν γενικό παράγοντα. Τα αποτελέσματα επικυρώνουν τις ευρήματα παρόμοιων μελετών τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες (βλ. Platt & Spivack, 1975b) όσο και στη Γαλλία (Kleftaras, 1988, 2000).

 

Τρόπος βαθμολόγησης

Η διαδικασία αξιολόγησης της MEPS (Means-Ends Problem Solving) είναι αρκετά πολύπλοκη και περιλαμβάνει πολλά στοιχεία. Αυτή η μέθοδος βαθμολόγησης αναλύεται λεπτομερώς σε ένα ολόκληρο εγχειρίδιο που συνέγραψαν οι Platt και Spivack το 1975 και 1977, καθώς και οι Spivack, Platt και Shure το 1976. Σύνοψη της αξιολόγησης περιλαμβάνει τη βαθμολόγηση των απαντήσεων σε κάθε ιστορία, με κύρια βάση τα εξής στοιχεία:

α) Ο αριθμός των “κατάλληλων μέσων” (τρόπων ή στρατηγικών) που προτείνονται και πιθανότατα οδηγούν στην επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου.

β) Ο αριθμός των “ακατάλληλων μέσων”.

γ) Ο αριθμός των απαντήσεων “χωρίς μέσα”.

δ) Τα “εμπόδια” που εντοπίζονται.

ε) Ο αριθμός των “μη απαντήσεων”.

 

Εγκυρότητα

Όσον αφορά την εγκυρότητα του περιεχομένου της Μέθοδολογίας Αξιολόγησης Συναισθηματικής Νοημοσύνης (ΜΕPS), η παραγοντική ανάλυση απέδειξε ότι όλες οι αφηγήσεις αντιστοιχούν στην ίδια διάσταση. Συγκεκριμένα, οι αναλύσεις παραγόντων της ΜΕPS σε τρία διαφορετικά δείγματα (ψυχιατρικοί ασθενείς άνδρες και γυναίκες, νέοι με παραβατική συμπεριφορά) οδήγησαν σε έναν κοινό παράγοντα. Αυτό υποδηλώνει ότι όλες οι αφηγήσεις μετρούν την ίδια ποιότητα σκέψης, η οποία ορίζεται ως η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων σε διαπροσωπικές καταστάσεις (Platt & Spivack, 1975a, 1975b). Αυτή η παραγοντική δομή της ΜΕPS επαληθεύτηκε και μέσω μελετών σε γαλλικό πληθυσμό ηλικιωμένων ατόμων (Kleftaras, 1988, 2000). Όσον αφορά την εγκυρότητα της εννοιολογικής κατασκευής, οι βαθμολογίες στη ΜΕPS περιγράφουν επαρκώς τις διαφορές μεταξύ ατόμων που ανήκουν σε διαφορετικές ομάδες.

 

Αξιοπιστία

Οι δείκτες αξιοπιστίας αποδεικνύουν τη σταθερή συνέπεια που χαρακτηρίζει τη Μέθοδο Εκτίμησης Συναισθήματος (MEPS) στα εσωτερικά της χαρακτηριστικά, καθώς ο πρώτος δείκτης είναι 0,84 με N=72 και ο δεύτερος είναι 0,82 με N=66. Ωστόσο, όσον αφορά τους δείκτες αξιοπιστίας των επαναληπτικών μετρήσεων σε χρονικά διαστήματα από 2 εβδομάδες έως 8 μήνες, παρατηρείται μια ευρύτερη εύροση, κυμαίνοντας μεταξύ 0,43 και 0,64.

 

 

Κύριες βιβλιογραφικές πηγές

Kleftaras, G. (1988). La depression chez les personnes agees: les evenements et les activites agreables et desegreables ainsi que I’aptitude cognitive a resoudre des problemes interpersonnels. These de Doctorat, Universite Paris-X-Nanterre.

Kleftaras, G. (2000). Interpersonal problem-solving of means-ends thinking, frequency and strength of pleasant and unpleasant activities and symptoms of depression in French older adults. Physical and Occupational Therapy in Geriatrics, 17(4), 43-63.

McGuire, J. (2001). What is problem solving? A review of theory, research and applications. Criminal Behaviour & Mental Health, 11(4), Special issue, 210-235.

Platt, J. J., & Spivack, G. (1975a). Unidimentionality of the means-ends problem-solving (MEPS) procedure. Journal of Clinical  Psychology, 31, 15-16.

Platt, J. J., & Spivack, G. (1975b). The MEPS procedure manual: A measure of interpersonal cognitive problem-solving skill. Philadelphia: Hahnemann University, Department of Mental Health Sciences.

Platt, J. J., & Spivack, G. (1977). Measures of interpersonal problem-solving for adults and adolescents. Philadelphia Hahnemann University, Department of Mental Health Sciences.

Spivack, G., Platt, J. J., & Shure, M. B. (1976). The problem-solving approach to adjustment: A guide to research and intervention, San Francisco, CA: Jossey-Bass.