ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (APPROPRIATE QUESTIONNAIRE)

Η χρήση του κατάλληλου ερωτηματολογίου από τους ερευνητές, είναι και αυτό που καθορίζει την εγκυρότητα (validity) και την αξιοπιστία (reliability) των συμπερασμάτων που προκύπτουν σε μία μελέτη. Είναι λοιπόν πρωταρχικής σημασίας η επιλογή του κατάλληλου ερωτηματολογίου για την αποφυγή εσφαλμένων αποτελεσμάτων.

Ερευνητική Υπόθεση

Ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτηριστικό σε μία μελέτη, αποτελεί το να έχει καθοριστεί με σαφήνεια η ερευνητική υπόθεση της ούτως ώστε να διευκολύνεται σημαντικά, είτε η δημιουργία, είτε η επιλογή υπάρχοντος ερωτηματολογίου για μία έρευνα. Τα στοιχεία του ερωτηματολογίου θα πρέπει να συνάπτουν  με την ερευνητική υπόθεση της μελέτης καθώς σε αντίθετη περίπτωση το μέγεθος του ερωτηματολογίου αυξάνεται άσκοπα και έτσι ενισχύεται η πιθανότητα μειωμένης συμμετοχής. 

Επιλογή Ερωτηματολογίου και Εξαγωγή Αποτελεσμάτων

Η χρήση ερωτηματολογίων τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί σε προγενέστερες μελέτες προτιμάται έναντι της δημιουργίας νέων. Αυτό συμβαίνει καθώς,

1. σε ένα ήδη υπάρχον ερωτηματολόγιο είναι αποδεδειγμένη η αξιοπιστία και η εγκυρότητά του και
2. παρέχεται η δυνατότητα να συγκριθούν τα αποτελέσματα μιας νέας μελέτης με τις ήδη υπάρχουσες.

 Επιπλέον η δημιουργία νέου ερωτηματολογίου είναι επίπονη, χρονοβόρα  και ριψοκίνδυνη διαδικασία με αμφίβολα αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση όμως, ακολουθείται η ίδια διαδικασία ώστε να εκτιμηθεί η εγκυρότητα και η αξιοπιστία του και εφόσον, εμφανίσει αποδεκτά επίπεδα μπορεί να ξεκινήσει και η διανομή του στους συμμετέχοντες. Στη συνέχεια συλλέγονται τα απαραίτητα δεδομένα, τα οποία εισάγονται στις κατάλληλες βάσεις δεδομένων και εξάγουν αποτελέσματα.

Δομή και Περιεχόμενο Ερωτηματολογίου

• Στην αρχή κάθε ερωτηματολογίου πρέπει να υπάρχει ένα εισαγωγικό σημείωμα το οποίο αποτελεί την πρώτη επαφή των υποψηφίων με το ερωτηματολόγιο. Θα πρέπει λοιπόν, να είναι σαφές και περιεκτικό.
• Όσον αφορά τις ερωτήσεις, μπορούν να είναι «ανοιχτού» ή «κλειστού» τύπου. Οι «ανοιχτές» είναι ερωτήσεις που δεν έχουν προκαθορισμένη απάντηση και οι συμμετέχοντες μπορούν να απαντήσουν ό,τι επιθυμούν. Στις «κλειστές» καλούνται να επιλέξουν μεταξύ προκαθορισμένων απαντήσεων του τύπου «Ναι» ή «Όχι» , «Σωστό» ή «Λάθος» ή «Δε γνωρίζω», πολλαπλών απαντήσεων συμπεριλαμβανομένης της απάντησης «άλλο» αλλά και απαντήσεις διατάξιμες τύπου Likert.

Διαμόρφωση Ερωτηματολογίου

Προκειμένου οι συμμετέχοντες να κατανοήσουν αλλά και να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο είναι πολύ σημαντική η σωστή διαμόρφωσή του. Θα πρέπει λοιπόν, να έχει ληφθεί υπόψιν:

• Η έκταση του ερωτηματολογίου ούτως ώστε να είναι σύντομο και περιεκτικό.
• Η σαφής διατύπωση των ερωτήσεων.
• Η δομημένη σειρά των ερωτήσεων.
• Η μορφολογία του ερωτηματολογίου.

Βιβλιογραφία

Galanis, P. (2012). Using the appropriate questionnaire in epidemiological studies. Archives of Hellenic Medicine/Arheia Ellenikes Iatrikes, 29(6).

Για περισσότερα σχετικά με το Κατάλληλο Ερωτηματολόγιο, καθώς και για περαιτέρω πληροφορίες, επικοινωνήστε με την ομάδα της DatAnalysis!